Rodos stare i nowe....rodos
Z dala od szalej?cych t?umów w Neochori (Nowe Miasto), zwartych szeregów le?aków i parasoli na pó?nocnych pla?ach, koczowatych koszulek i tandetnych bibelotów sprzedawanych w miejscowo?ciach wczasowych, na Rodos wci?? mo?na znale?? tereny, niemal nieska?one cywilizacj?. Wzd?u? obu wybrze?y kursuj? cz?sto autobusy z dworca przy Nowym Rynku, ale by dotrze? do pustych pla?, odleg?ych klasztorów i zamków na wzgórzach nad gajami cytrusowymi, najlepiej wynaj?? samochód, d?ipa lub dobry motocykl.
rodos
Historia wyspy:
Staro?ytni Grecy, joanici, osma?scy naje?d?cy i w?oscy kolonizatorzy pozostawili w mie?cie Rodos niezwyk?? mieszank? stylów architektonicznych. W klasyczny uk?ad ulic wpisuj? si? zamkowe wie?yczki, kolumny ?wi?ty?, bizantyjskie ko?cio?y, minarety meczetów i na dok?adk? dwa jelenie z br?zu strzeg?ce wód w porcie Mandraki.
To tam przypuszczalnie znajdowa? si? s?awny Kolos Rodyjski - wspania?y 30-metrowy pos?g boga s?o?ce Heliosa wykonany przez tutejszych rze?biarzy Karisa i Lakisa. Legenda g?osi, ?e sta? okrakiem nad wej?ciem do portu, co oznacza?oby, ?e rze?ba i tak imponuj?ca wed?ug wszelkich standardów - musia?aby by? ponad dziesi?ciokrotnie wi?ksza, co z przyczyn technicznych wydaje si? niemo?liwe. Cho? lokalizacja Kolosa pozostaje nieznana, wiadomo, ?e run?? podczas trz?sienia ziemi w 222 r. p.n.r. Br?z, z którego by? zbudowany, sprzedano jako z?om w VII w. n.e.
W czasach imperium bizantyjskiego Rodos w?adali Genue?czycy, a po nich joanici, którzy - uciekaj?c z Jerozolimy przez Cypr - podbili miasto w 1309 r. i rozpocz?li trwaj?cy 213 lat okres rz?dów sprawowanych kolejno przez 19 Wielkich Mistrzów. Joanici (zwani te? szpitalnikami, od szpitala ?w. Jana w Jerozolimie) wzmocnili fortyfikacje miasta i dali si? we znaki osma?skiej flocie. Trwa?o to do roku 1522, kiedy su?tan Sulejman Wspania?y zdoby? Rodos po sze?ciomiesi?cznym obl??eniu - przeciwko 650 rycerzom stan??o wówczas 200 tys. Turków. Wielki Mistrz ze 180 ocala?ymi zakonnikami poddali sie i otrzymali gwarancj? bezpiecznego przejazdu na Malt?. Turcy osma?scy panowali na wyspie przez 390 lat; ko?cio?y zamienili w meczety, a chrze?cijanom nie wolno by?o mieszka? w obr?bie miejskich murów.
rodos
W 1912 r. Rodos zaj??y W?ochy, b?d?ce w stanie wojny z Turcj?. Rozpocz?to wówczas zakrojone na szerok? skal? prace archeologiczne. W 1943 r. na wysp? wkroczyli Niemcy. Rodos zosta?a wyzwolona przez aliantów w roku 1945, a trzy lata pó?niej, kiedy Dodekanez przy??czano do Grecji, nad wyspa zacz??a powiewa? bia?o-niebieska flag?.
Wyspa wci?? jest oblegana - tym razem przez turystów. Miasto Rodos za?o?one przez Greków w czasach imperium osma?skiego, wyra?nie dzieli si? na star? i now? cz??? (Neochori). Kontrast jest uderzaj?cy - z jednej strony fast foody, luksusowe butiki i rytmy techno, a z drugiej brukowane uliczki i sielska atmosfera.
Nowe Miasto
Pe?no tu eleganckich sklepów, w których handluje si? towarami znanych marek. Mo?na usi??? w jednej z drogich kafejek portowych w Mandraki, nastawionych g?ównie na turystów, i przygl?da? sie jachtom. Nieco ta?sze dzia?aj? w hali targowej (Nea Agora) obok straganów z rybami, mi?sem oraz wielkimi strertami warzyw i owoców. Sprzedaje si? tu równie? niedrogie souvlaki, ?wie?o wyci?ni?ty sok pomara?czowy i pieczywo w niez?ej piekarni.
Na nabrze?u roi si? od karykarzystów, ulicznych sprzedawców popcornu i g?bek. Nie brakuje te? naganiaczy oferuj?cych jednodniowe rejsy morskie. Promy wycieczkowe wyp?ywaj? przed 9:00 na wysp? Simi, zatrzymuj? si? przy klasztorze w Panormitis, oraz do Lindos na wschodnim wybrze?u, na po?udnie od miasta Rodos. Niewielkie wodoloty cumuj? u nasady molo, a du?e promy w porcie handlowym (15 minut marszu na wschód).
Mandraki, którego strze?e okr?g?a bastylia i zarazem latarnia morska Agios Nikolaos (fort ?w. Miko?aja), to znany port po?redni na mi?dzynarodowych szlakach ?eglarskich oraz miejsce, gdzie mo?na wynaj?? jacht. Przy wej?ciu do portu stoj? w?oskie budowle w stylu art deco - Dom Gubernatora z gotyckimi ?ukami, obok cerkiew Zwiastowania NMP (Evangelismos), a po drugiej stronie poczta, ratusz i miejski teatr. Naprzeciwko teatru znajduje si? meczet Murada Reisa oraz cmentarz muzu?ma?ski. Wzd?u? nabrze?a mo?na st?d doj?? do Instytutu Hydrobiologicznego na pó?nocnym przyl?dku wyspy; pod t? szumn? nazw? kryje si? akwarium (czynne codz. 9:00-21:00, w zimie 9:00-16:00).
rodos
Nocne ?ycie kwitnie w centrum Neochori, gdzie bary i chodniki wype?niaj? si? rozbawionymi turystami, wyznaj?cymi zasad?, ?e "zrównowa?ona dieta to jeden drink w lewej r?ce, a drugi w prawej". Podobno na obszarze niespe?na 1 km2 mie?ci si? ponad 200 barów, a Orfanidou zwana jest potocznie "ulic? Skandynawsk?", bo tylu na niej wspó?czesnych Wikingów.
Co wieczór w ogrodach komunalnych pod murami Starego Miasta odbywaja si? przedstawienia typu "?wiat?o i d?wi?k" (Ichos kai Fos), podczas których odtwarzane s? sceny z obl??enia twierdzy przez wojska Sulejmana Wspania?ego. Przed wykupieniem biletu warto zapyta? w kasie w jakim j?zyku odbywa sie przedstawienie.
O jakiej? 2 km na po?udniowy zachód od Mandraki wznosi si? Mont Smith (?ci?lej Agios Stefanos, czyli góra ?w. Szczepana), z której roztacza sie panorama miasta. Niegdy? na szczycie znajdowa? si? helle?ski akropol wraz ze stadionem, dzi? mo?na zobaczy? gruntownie odnowiony odeon oraz kolumny ze ?wi?tyni Apollina (III w. p.n.e.). W parku Rodini na po?udnie od nowego miasta, przy drodze do Lindos, gdzie w czasach staro?ytnych funkcjonowa?a szko?a retoryki, teraz ka?dego sierpniowego wieczoru rozbrzmiewa weso?y gwar towarzysz?cy ?wi?tu wina (20.00-24.00); w bilet wliczono nieograniczon? konsumpcj? wina). Parkowe ogrody, jeziora, mosty i hellenistyczne grobowce wykute w ska?ach odnowiono w 1996r.
Stare Miasto
Otoczona murem ?redniowieczna cz??? miasta - mury obronne, 11 bram wyjazdowych, w?skie brukowane uliczki - przetrwa?a w niemal nienaruszonym stanie i figuruje na Li?cie ?wiatowego Dziedzictwa UNESCO. Wiele uliczek, tak jak ich staro?ytne poprzedniczki, krzy?uj? si? pod k?tem prostym.
rodos
Pó?nocna Brama Wolno?ci (Pili Eleftherias) prowadzi na Platia Simis, gdzie przetrwa?y fundamenty ?wi?tyni Afrodyty. Przy s?siednim Platia Argirokastro stoi z jednej strony Zajazd Owernijski, a z drugiej Muzeum Sztuk Dekoracyjnych (wt.-nd. 8.30-15.00), w których wystawiono kostiumy, wyroby ceramiczne, i drewniane rze?by znalezione w starych domach w ca?o?ci archipelagu. Naprzeciwko w budynku dawnej katedry joanitów (zwanej jako Panagia Kastrou mie?ci si? Muzeum Bizantyjskie (wt.-nd. 8.30-15:00). Wi?kszo?? jego kolekcji ikon i malowide? ?ciennych z wiejskich kaplic zosta?a przeniesiona do Pa?acu Wielkich Mistrzów.
Kolejny przystanek to XV-wieczny Szpital Joanitów, dzi? Muzeum Archeologiczne (wt.-nd. 8.30-15.00). Obok kiepsko opisanych eksponatów, zaprezentowanych w niezbyt ciekawy sposób, mo?na odnale?? prawdziw? per?? hellenistycznej rze?by - s?ynn?, cho? uszkodzon? nieco przez morze, Afrodyt? Thalassia.
rodos
Pi?kna, ?redniowieczna, szcz??liwie nieskomercjalizowana Odos Ippoton (ulica Rycerska), której dawny splendor przywrócili W?osi, prowadzi st?d do Pa?acu Wielkich Mistrzów. Stoj? przy niej zabytkowe zajazdy nale??ce niegdy? do rycerzy zakonnych ró?nych narodowo?ci - najbardziej imponuj?cy jest francuski, z herbami kilku Wielkich Mistrzów.
rodos
Pa?ac Wielkich Mistrzów (wt.-pt. 8.30-21.00, pn. 14.30-21.00, sb. i nd. 8.30-15.00) zosta? prawie doszcz?tnie zniszczony po wybuchu w sk?adzie broni w pobliskim ko?ciele ?w. Jana w 1856 r. (zgin??o wówczas 800 osób). Odbudow? zaj?li si? W?osi w latach 1937-1939, pragn?c jak najszybciej zamieni? go w letni? rezydencj? króla Wiktora Emanuela i Mussoliniego. ?aden z nich jednak nigdy tu nie bawi?. Okaza?a klatka schodowa wiedzie na pi?tro ol?niewaj?cych dekoracji, jak np. staro?ytne mozaiki sprowadzone z Kos. Na parterze urz?dzono ?wietna ekspozycj? po?wi?con? joanitom oraz zbiory sztuki sakralnej przeniesione z Panagia Kastrou. To z pewno?ci? najlepsze muzeum na Rodos.
rodos
Na g?ównej ulicy handlowej Sokratous, t?ocz? si? sklepy, futrzarskie i skórzane, stragane z bi?uteri?, koronkami i haftowanymi serwetami oraz wszelkimi innymi pami?tkami. Sokratous biegnie od Platia Ippokratous z ozdobn? fontann? do ró?owego meczetu Sulejmana na wzgórzu. W obr?bie Starego Miasta wci?? mieszka sporo Turków. Na Platia Arionos dzia?a zabytkowy hamman (turecka ?a?nia, oznakowana jako Dhimotika Loutra; nieregularne godziny otwarcia).
Drug? tutejsz? mniejszo?? narodow? stanowili ?ydzi, których hitlerowcy wywie?li do Auschwitz w czerwcu 1944r. Niewielu ocala?o, a synagoga na Simiou to dzi? g?ównie pomnik ku pami?ci ofiar Holocaustu. Za hammamem na Andronikou mie?ci si? teatr Nelli Dimiglou - jego zespó? taneczny wykonuje tradycyjne miejscowe ta?ce (pn., ?r., pt., 21:20). Stare Miasto oferuje te? rozrywk? w postaci pubów i barów, w których pojawia si? coraz wi?cej, cho? s? mnie gwarne i ha?a?liwe ni? te w Neochori.
lindos
Zachodnie wybrze?e
Na zachodnim wybrze?u Rodos panuje klimat bardziej wilgotny, wiej? silniejsze wiatry, jest te? wi?cej zieleni, a rolnictwo rozwija si? na równi z turystyk?. Zaniedbane kamieniste pla?e nie spowolni?y budowy hoteli w gwarnych kurortach Ixia i Trianda w bezpo?rednim s?siedztwie Neochori. W odleg?o?ci 5 km w g??b l?du od Triandy znajdowa?o si? staro?ytne Jalimnos (wt.-nd. 8.00-19.00), dzi? znane bardziej jako Filerimnos (od tutejszego bizantyjskiego klasztoru). Ze starego miasta pozosta?a jedynie dorycka fontanna i fundamenty hellenistycznej ?wi?tyni. G?ówna atrakcja to odresteurowany gotycki klasztor ze sklepionymi komnatami i oryginalna mozaik? pod?ogow? z motywem ryb, bujnie poro?ni?ty bugenwill?.
rodos dolina motyli
Kremasti na wybrze?u s?ynie z corocznego ?wi?ta NMP (15-23 sierpnia), ale poza tym nie ma tam nic ciekawego. Lotnisko na Rodos le?y przy drodze do wsi Paradisi, dok?d udaje si? wielu turystów, by uprzyjemni? sobie czas w oczekiwaniu na cz?sto spó?nione samoloty czarterowe. Niedaleko warto zajrze? do jednego malowniczego zak?tku wyspy - Petaloudes, czyli Doliny Motyli. Prowadz?ca tu droga przecina kanion mniej wi?cej w po?owie jego d?ugo?ci. Szlaki wiod? w gór? lub w dó? rzeki, ?cie?kami i przez mosty, mijaj?c drzewa ambrowca (Liquidambar orientalis), na których w lecie gnie?d?? si? ?my nied?wiedziówki. Maj? ?ó?to-czerwone skrzyd?a z jasnoczerwonymi ko?cówkami widocznymi podczas lotu. Dolina prowadzi do miejscowo?ci Soroni przy nabrze?nej szosie, sk?d droga gruntowa biegnie ok. 6 km w g??b l?du do klasztoru Agios Soulas, gdzie podczas hucznego ?wi?ta 29-30 lipca odbywaj? si? wy?cigi os?ów.
lindos
Druga g?ówn? atrakcj? turystyczna zachodniego wybrze?a jest odkryty w 1929r. i oddalony od Mandraki o 32 km. Kamiros (staro?ytny Kameiros) - unikatowe, kompletne miasto doryckie bez pó?niejszych wp?ywów architektonicznych. Co ciekawe, nie by?o tu ?adnych fortyfikacji, a na ?agodnych zboczach nie wzniesiono akropolu.
Dalej na po?udnie le?y port Skala Kamirou (zwany równie? Kamiros Skala), gdzie w tawernach rybnych przesiaduj? t?umy turystów w oczekiwaniu na popo?udniowe promy na wysp? Chalki. Zamek w pobliskiej Kritinii, niegdy? jeden z wiejskich garnizonów joanitów, to dzi? zaniedbana ruina, ale i tak zas?uguje na wizyt? ze wzgl?du na wspania?e widoki na morze.
Wn?trze wyspy i po?udniowe kra?ce
W g??bi ladu, u podnó?a góry Attaviros (1215 m n.p.m.) le?y Embonas - centrum winiarstwa na Rodos. Za najlepsze uchodz? wyroby prywatnej winiarni Emeri. W licznych tavernach serwuje si? g?ównie mi?sne obiady i kolacje dla wycieczek autokarowych (tzw. greckie wieczory). Przez iglasty las u stóp góry biegnie droga do malowniczej wsi Sianna s?yn?cej z miodu i soumy, czyli wysokoprocentowego alkoholu na bazie winogron. Oko?o 4 km dalej na w?skiej, urwistej 200-metrowej skale obok wsi Monolithos stoi zamek o tej samej nazwie.
Wn?trze Rodos stanowi doskona?e antidotum na ekstrawagancj? nadmorskich kurortów - pofa?dowane wzgórza, mimo po?arów wzniecanych przez podpalaczy od ko?ca lat 80., wci?? cz??ciowo porasta las. W pó?no bizantyjskiej cerkwi Agios Nikolaos Foundoukli, 3 km na zachód od Eleoussy, mo?na obejrze? ?adne freski, a potem pój?? dalej na zachód w kierunku g?sto zalesionej góry Profitis Ilias (798 m. n.p.m.) i zej?? brukowan? ?cie?k? do wsi Salakos z rozlewni? wody mineralnej "Nymph".
rodos filerimos zamek
Z Apollony na po?udniowym stoku góry wyboisty trakt (przejezdny tylko dla d?ipów) prowadzi do Laermy. Stamt?d ju? blisko przez sosnowy las do bizantyjskiego klasztoru Tchari, do którego w 1990 r. powrócili mnisi, aby nadzorowa? konserwacje pi?knych malowide? ?ciennych z XIII-XV w. Droga biegnie dalej na po?udniowy wschód do wsi Asklipio z cerkwi? Kimisis Theotokou; freski s? w niej nieco m?odsze i lepiej zachowane z uwagi na suchy klimat. Klasztor i cerkiew to najwspanialsze przyk?ady sztuki bizantyjskiej na Rodos.
Z Asklipio szlak wiedzie na po?udniowo-wschodnie wybrze?e, wychodz?c na ?wirowe pla?e w Kiotari i Gennadi; w tej pierwszej stoj? du?e hotele. Dalej na po?udnie rozci?ga si? piaszczysta i bardziej os?oni?ta pla?a Plimiri. Na po?udniowym kra?cu Rodos le?y wysepka Prassonissi, po??czona z l?dem sta?ym, szerok?, piaszczyst? grobl? - cz?sto mo?na tu spotka? amatorów windsurfingu. G?ówna nadmorska droga na wyspie zatacza p?tle w kierunku Monolithos przez wsie Kattavia (cerkiew z pi?knymi malowid?ami ?ciennymi i antycznymi rze?bami) i Apolakkia, mi?dzy którymi rozci?ga si? dzika pla?a.
Wi?kszo?? wsi w g??bi l?du jest wymar?a. W?a?ciciele domów mieszkaj? dzi? w mie?cie Rodos albo za granic?. Wielu mieszka?ców Lachanii w pobli?u Plimiri sprzeda?o swoje domy Niemcom, mimo to uroczy plac z tavern? i dwiema fontannami zachowa? tradycyjny charakter. Mo?na st?d wybra? si? na pó?nocny zachód do ?adnej wsi Messanngros na szczycie wzgórza, w której stoi XIII-wieczna kaplica pochylona nad fundamentami nieco wi?kszej bazyliki z V stulecia. Aby nie wraca? do miasta po zmroku, najlepiej zatrzyma? si? w klasztorze Skiadi, po?o?onym niedaleko na zachód, gdzie uprzejmi gospodarze oferuj? pokoje go?cinne.
Wschodnie wybrze?e
Wschodnie wybrze?e Rodos, bardziej piaszczyste i os?oni?te ni? zachodnie, o cieplejszym morzu, zosta?o zagospodarowane dopiero pod koniec lat 70. i sporo tu jeszcze na wpó? dzikich pla?. Koskinou s?ynie z bogato zdobionych portali i dziedzi?ców wy?o?onych misternymi kamiennymi mozaikami. Poni?ej le?y uzdrowisko Thermes Kallitheas, przechodz?ce obecnie gruntowny remont. T? wspania?? fantazj? architektoniczn? z palmami i pawilonem przykrytym kopu?? wznie?li W?osi w stylu art deco z elementami orientalnymi. Dwie piaszczyste zatoczki poni?ej, pomi?dzy skalistymi cyplami, przyci?gaj? amatorów nurkowania.
lindos ulica
Zapchana hotelami Faliraki to popularny kurort dla m?odych, beztroskich i stanu wolnego. Przy d?ugiej piaszczystej pla?y, gdzie mo?na uprawia? wszelkie sporty wodne i paralotniarstwo na dok?adk?, roi si? od kiepskich restauracji i ma?ych dyskotek. Na po?udniu wy?ania si? przyl?dek Ladiko z zatok?, w której realizowano zdj?cia do filmu "Dzia?a Nawarony". Za nim rozci?ga si? d?uga, kamienista pla?a w Afandou, s?abo zagospodarowana, wyj?wszy pobliskie 18-do?kowe pola golfowe. Dalej na po?udnie droga skr?caj?ca w kierunku morza prowadzi przez Kolimbi?, z wzorcowym w?oskim gospodarstwem z lat 20. XX w., do jeszcze jednego o?rodka wczasowego nad wulkaniczn? zatoczk?.
Droga w g??b l?du wiedzie ku zielonym polanom Epta Pieges (Siedem Strumieni), jednego z najbardziej urokliwych miejsc na wyspie. Strumienie zasilaj? ma?y sztuczny zbiornik zbudowany przez W?ochów do nawadniania gospodarstwa w Kolimbii. Mo?na tu zwiedzi? tunel-akwedukt, a potem zje?? posi?ek w tawernie pod drzewami. Greckim odpowiednikiem leku na bezp?odno?? jest klasztor Tsambika na szczycie wulkanicznego przyl?dka za Kolimbi?, z widokiem na piaszczyst? pla?? o tej samej nazwie (na po?udniu). Ko?ció? niczym specyficznym si? nie wyró?nia, poza tym, ?e przyci?ga bezdzietne kobiety, które przychodz? tu 8 wrze?nia, by pok?oni? si? XI-wiecznej ikonie.
Archangelos, 29 km od miasta Rodos, to najwi?ksza wie? na wyspie, s?yn?ca z koureloudes (szmaciane chodniki), garnków i wyrobów skórzanych. Wszystko to produkuje si? z my?l? o sporej grupie niemieckich turystów, mimo ?e miejscowo?? nie le?y nad morzem. Dobre pla?e s? zreszt? niedaleko st?d - na przyk?ad Agathi, na któr? mozna sie dosta? przez ma?y kurort i port rybacki Charaki w cieniu ruin zamku joanitów w Feraklos.
lindos
Lindos
Mi?dzy miastem Rodos a oddalonym o 56 km Lindos regularnie kursuj? autobusy, ale przyjemniej p?ynie sie promem, podziwiaj?c nadmorskie krajobrazy. Rezydencje ?redniowiecznych kapitanów - niektóre udost?pnione do zwiedzania - maj? ozdobne bramy wyjazdowe i szerokie dziedzi?ce wy?o?one kamienn? mozaik?. W bizantyjskiej cerkwi w pobli?u g?ównego placu zachowa?y si? XVIII-wieczne malowid?a ?cienne. Osio?ki , s?u??ce tu za taksówki, zabieraj? turystów z w?skim uliczek do staro?ytnego akropolu na szczycie stromego wzgórza ze ?wi?tyni? Ateny Lindyjskiej. Wzd?u? ca?ej drogi dojazdowej stoj? przekupki z koronkami.
lindos
Lindos to jedno wielkie sanktuarium s?o?ca, morza i seksu. Noc? miejscowo?? pulsuje w rytm muzyki dochodz?cej z licznych barów, a w dzie? na piasku ko?o pó?nocnego portu pla?owicze t?ocz? si? jak sardynki w puszczce. Po?udniowy port, ze spokojniejsz? pla??, jest znany jako Zatoka ?w. Paw?a, ku czci aposto?a, który zawita? tu w 58 r. n.e. W male?kim ko?ció?ku pod jego wezwaniem 28 czerwca odbywa si? tradycyjne panigri.
lindos
Historia staro?ytnego Lindos si?ga epoki br?zu; znajduje si? tu jedyny na wyspie - obok Mandraki - os?oni?ty port. Z powodu ja?owej ziemi mieszka?cy zawsze ?yli z morza. Gra ?wiat?a i cienia na pobliskich poszarpanych ska?ach przyci?ga?a w latach 60-tych minionego stulecia malarzy, hipisów, i wszelakie artystyczne dusze. Okres ten Lindos ma ju? dawno za sob?, dzi? bowiem króluje masowa turystyka. Supermarkety zaspokajaj? wszelkie zachcianki obcokrajowców, a w tawernach sprzedaje si? nawet s?odycze - trudno uwierzy?, ?e to Grecja.
lindos
Za wapiennym cyplem le?y nieco spokojniejsza Pefki (Pefkos) - niegdy? cz??? Lindos, a dzi? odzielna miejscowo?? wczasowa z niewielkimi pla?ami w Larods, od niedawna zagospodarowana.
http://www.grecja-online.pl/przewodnik/dodekanez/rodos/rodos/