CZYSTO?? I NIECZYSTO?? .. CZYLI SKALANIE W TRADYCJI ?YDÓW ORTODOKSYJNYCH...
Pawe? J?drzejewski
Administrator · F?P
Prosz? o wi?cej informacji na temat "nieczysto?ci" kobiety zwi?zanej z jej menstruacj?.
1. Czy kobieta jest "nieczysta" równie? po porodzie?
2. Czy z ow? "nieczysto?ci?" wi??e si? zakaz dotykania kobiet przez m??czyzn?
3. Czy te? dotyczy on tylko zam??nych kobiet?
4. Czy kobieta ?ydówka mo?e wyci?gn?? - np na powitanie - r?k? do ?yda.
5. Jak wygl?da sytuacja powitania kobiety nie - ?ydówki z ?ydem, czy ma znaczenie ich stan cywilny?
odpowied? :
Wszystkie poni?sze odpowiedzi dotycz? w praktyce wy??cznie ?ydów ortodoksyjnych i stopie? przestrzegania tych zasad jest ró?ny, w zale?no?ci od ?rodowiska i indywidualnych wyborów.
1. Tak. Po urodzeniu ch?opca przez 7 dni. Dziewczynki - 14 dni.
2. Tak, ale nie tylko. Kobieta, która jest w stanie nidda (separacji z powodu bycia tame), nie mo?e by? dotykana, ale kobieta nie mo?e by? równie? dotykana w sposób przekraczaj?cy czysto konwencjonalne kontakty (np. zwyk?e "biznesowe" podanie d?oni) na zasadzie praw dotycz?cych negia (kontaktów fizycznych z osobami, które nie s? najbli?sz? rodzin?).
3. Zasady negia dotycz? kobiet i m??czyzn niezale?nie od ich sytuacji rodzinnej.
4. To zale?y od tego, jak bardzo przestrzegane s? zasady negia.
5. Nie ma znaczenia ich stan cywilny, ale ich zwi?zki rodzinne.
* * *
Trzeba podkre?li? bardzo mocno, ?e t?umaczenie terminów hebrajskich (rzeczownik/przymiotnik) tuma/tame jako "bycie nieczystym/-st?", a tahara/tahor jako "czystym/-st?", oddaje w wi?kszo?ci j?zyków (tak?e w polskim) wyj?tkowo nieprecyzyjnie prawdziwe znaczenie tych s?ów.
Nie ma to absolutnie nic wspólnego z brakiem fizycznej czysto?ci, albo z jak?? skaz? etyczn?. Rzecz rozgrywa si? wy??cznie na p?aszczy?nie duchowej. Tame oznacza znajdowanie si? w stanie braku rytualnej harmonii, której g??bokie uzasadnienia tkwi? w kontakcie ze zjawiskiem ?wi?to?ci (kedusza).
Prawa dotyczace tych obszarów ludzkiego ?ycia (np. prawa niddy i taharat hamiszpacha ["czysto?ci rodziny]) nale?? do kategorii praw chukim, czyli stoj?cych ponad racjonalnym my?leniem i nie daj?cych si? wyja?ni? logik? stosowan? na codzie?. Nie oznacza to jednak, ?e nie istniej? próby odpowiedzi na pytania o sens tych praw.
Kedusza - czyli ?wi?to?? ("B?dzcie ?wi?ci, bo Ja, Haszem, wasz Bóg, jestem ?wi?ty" [Wajikra/Ks. Kap?a?ska 19:2) - jedno z fundamentalnych poj?? judaizmu - zwi?zana jest ?ci?le z ?yciem. ?ycie pochodzi od Boga, On jest jego ?ród?em. ?mier? jest zaprzeczeniem ?ycia, pustk? i brakiem ?wi?to?ci (dlatego np. "nieczystym" jest kap?an, który ma kontakt z cia?em zmar?ego). Tuma - jest tak?e stanem nag?ego obni?enia si? poziomu keduszy, nawet jej braku. To nag?e obni?enie powstaje wówczas, gdy pope?nia si? grzech, albo tak?e wtedy, gdy poprzednio - nie w wyniku dzia?a? cz?owieka, ale w rezultacie naturalnych dla cz?owieka stanów i procesów - obecno?? keduszy by?a szczególnie, wyj?tkowo silna.
Kobieta przez okres po zako?czeniu menstruacji (zw?aszcza podczas jajeczkowania) znajduje si? - w?a?nie w sposób naturalny, zwi?zany z biologicznym cyklem - w stanie zwi?kszonej obecno?ci keduszy.
Dlaczego?
Bo mo?e w niej powsta? ?ycie, bo posiada w sobie Boski potencja? kreacji. Przecie? - wed?ug judaizmu - trzecim partnerem w stwarzaniu ?ycia, poza rodzicami, jest Bóg. Wydalenie niezap?odnionego jajeczka (które by?o potencjalnym ?yciem) w momencie rozpocz?cia si? menstruacji, raptownie i w sposób naturalny, biologiczny, obni?a poziom keduszy. Nie ma ju? (tym razem, w tym cyklu) szansy na nowe ?ycie. Kedusza nagle "odchodzi". St?d zaraz po tym nast?puje ten okres rytualnej dysharmonii (od momentu rozpocz?cia si? menstruacji), trwaj?cy oko?o 12 dni od pierwszego dnia krwawienia (zazwyczaj 5 dni krwawienia plus 7 dni po krwawieniu).
W okresie ci??y ten potencja? keduszy jest wyj?tkowo wysoki: nie tylko mo?e powsta?, ale ju? naprawd? powstaje nowe ?ycie, nowy cz?owiek. Jest to okres szczególnie u?wi?cony. W momencie porodu ten poziom keduszy ulega raptownemu obni?eniu. Misja zosta?a spe?niona. Kedusza równie?, tak jak w momencie wydalenia niezap?odnionego jajeczka, "odchodzi". St?d nag?y okres jej braku, nazywany niefortunnie "nieczysto?ci?".
Dlaczego jednak okres "nieczysto?ci" rytualnej po urodzeniu dziewczynki jest d?u?szy, ni? po urodzeniu ch?opca?
Bo urodzenie dziewczynki jest urodzeniem potencjalnej matki, wi?c okres ci??y by? jeszcze bardziej wype?niony kedusz?, ni? wtedy, gdyby mia? si? urodzi? m??czyzna. Bo kobieta daj?ca ?ycie przysz?ej kobiecie, to jakby podwojenie kreacji. Czyli okres nast?puj?cy po obecno?ci tak wyj?tkowego potencja?u keduszy, musi by? - gdy jest ju? nieobecna - dwa razy d?u?szy.