Strony: [1]

CHANUKA - SWIETO SWIATLA - SWIETO WIEDZY...

  • Kiara
  • Administrator
  • Ekspert
  • *****
  • Wiadomości: 2458
  • Zobacz profil
CHANUKA - SWIETO SWIATLA - SWIETO WIEDZY...
« : Grudzień 03, 2010, 02:24:00 »


Piekne Swieto , piekna tradycja.

Swieto wiecznego swiatla.

Zapalamy te światła ( ha-nerot-halalu) ze względu na cuda, zwycięstwa i wszechmocne czyny , których Ty dokonałeś dla naszych ojców przez Twych świętych kapłanów. W ciągu wszystkich ośmiu dni Chanuki światła te są poświęcone i nie wolno
nam ich używać , wolno nam tylko na nie patrzeć , aby dziękować Imieniu Twemu za Twe cuda, Twą pomoc i Twe wszechmocne czyny.

( Modlitewnik)


Chanuka Sameach!!!


Powyższy hymn , który śpiewamy podczas zapalania światełek , dopiero pod koniec XIII wieku został włączony najpierw do modlitewników niemieckich - o co zadbał rabbi Meir z Rotenburga (zm.1293) a następnie również do sefardyjskich.

Każdego roku w porze najkrótszych dni , kiedy ciemność trwa dłużej niż jasność , przez osiem dni zapalamy światełka świecznika chanukowego (chanukija) , śpiewamy pieśni o ocaleniu i cudach , jakie Bóg uczynił naszym przodkom , gdy znalezli się w wielkiej biedzie i niewoli. Podczas tych dni zakaz pracy nie obowiązuje , toteż nie mają one charakteru świątecznego.
Po południu jednak, o zachodzie słońca , gdy zapalają się świece , rodzi się iście świąteczny nastrój.
Chanuka jest świętem światła i radosci, cieszymy się z tego , że światło rozprasza ciemność.

A światło to przecież Nauka, Prawo, wieczny ogień siedmioramiennego świecznika, ktory w hejchal, świetym obszarze światyni w Jerozolimie , pali się jako znak najwyższej Obecności.

Słowo chanuka oznacza "inaugurację, poświęcenie" . Światło Chanuki , ustanowiono w 164r.p.n.e. , aby upamiętnić
zwycięskie powstanie Machabeuszy przeciwko hellenistycznym władcom , usunięcie pogańskiego kultu ze zbezczeszczonej
Świątyni w Jerozolimie i ponowne poświecenie jej Jedynemu Stwórcy dwudziestego piątego dnia miesiąca kislew (grudzień).

W II w.p.n.e.władzę nad Judeą sprawowała syryjska gałąz helleńskich diadochów , zwanych Seleucydami. Żydowska ludność Judei była bardzo zwaśniona , sprzeczne orientacje podzieliły nawet ród arcykapłanów. Niektórzy z jego członków podobnie jak spore grupy najwyższej warstwy społeczeństwa , ulegli fascynacji kulturą helleńską , chcieli zmienić Jerozolimę w swojego rodzaju polis i wprowadzić hellenistyczne nowinki, toteż popierali obce panowanie.
Z drugiej strony chasidim, "ludzie pobożni" , i uczeni w Piśmie stworzyli ruch skierowany przeciw zhellenizowanym warstwom i zwalczali odszczepieńców.
Z kolei pomniejsze grupki , takie jak esseńczycy, izolowały się prowadząc surowy i czysty i ich zdaniem jedynie zgodny z Biblią tryb życia.

Seleucydzi usiłowali narzucić przemocą hellenistyczną cywilizację , przy czym król Antioch IV Epifanes (175 -164 r.p.n.e.) wypełniał to zadanie z bezwzględnym okrucieństwem, zakładając , że znajdzie oparcie dla swoich działań w żydowskim stronnictwie proseleuckim. Kazał prześladować i torturować i zabijać wszystkich , ktorzy żyli zgodnie z nakazami żydowskiego Prawa.
Kiedy Antioch zajął Jerozolimę , aby wesprzeć "stronnictwo reform" , walka religijna osiągnęła apogeum.
Antioch posunął się jednak za daleko. Dwudziestego piątego dnia miesiąca kislew zbezcześcił Świątynię, każąc rozbić siedmioramienny świecznik i gasząc wieczne światło , Wielką Świątynię poświęcił Zeusowi i wprowadził nowy obcy kult.
Wszystko to przyspieszyło wybuch zbrojnego powstania .
Po latach cierpień poddaństwa i prześladowań żydowski lud wzniecił bunt pod przewodem rodu Hasmoneuszy nazywanych również Machabeuszami. Było to powstanie chlopskie , które rozprzestrzeniło sie z Modiin , wioski położonej na Nizinie Judzkiej na południowy zachód od Jerozolimy.
Wywodzacy się z rodu kapłańskiego stary Matatiasz i jego pięciu synów zorganizowali i przeprowadzili powstanie przeciw obecnej władzy , będące równocześnie wojną domową .
Walka o niezależność polityczną trwała pięć lat, ale zakończyła się zwycięstwem: w 164 r.p.n.e. armia Machabeuszy wkroczyła do Jerozolimy i odbiła Świątynię.

Oto relacja przekazana w Pierwszej Księdze Machabejskiej ( 4,36-39):
.......

Efrat Gal-Ed

Ksiega świąt żydowskich.


Chanuka Sameach!!!

Ofra Haza on Kid's show - A Hanuka Song

http://www.youtube.com/watch?v=1ES27H2T ... re=related
Zapisane
  • Kiara
  • Administrator
  • Ekspert
  • *****
  • Wiadomości: 2458
  • Zobacz profil
Odp: CHANUKA - SWIETO SWIATLA - SWIETO WIEDZY...
« Odpowiedz #1 : Grudzień 03, 2010, 02:25:40 »


Chanuka

cd.

Juda i jego bracia powiedzieli: "Oto nasi wrogowie są starci.Chodzmy [do Jerozolimy], aby Świątynię oczyścić i[na nowo] poświęcić!" Zebrało się więc całe wojsko i poszli na Górę Syjon. Tam zobaczyli , że Świątynia jest spustoszona , ołtarz zbezczeszczony , bramy popalone, na dziedzińcu krzaki rozrośnięte jakby w lesie albo na jakiejś górze , a pomieszczenie [dla kapłanów] zamienione w ruinę. Rozdarli więc swoje szaty , podnieśli ogromny płacz , głowy posypali popiołem i upadli twarzą na ziemię. Potem zaczęli grać na trąbach sygnałowych i wołali do Nieba. Wtedy Juda rozkazał ludziom , by walczyli z tymi , co przebywali na zamku , aż Świątynia zostanie oczyszczona . Wybrał kapłanów nienagannych i wiernych Prawu. Oczyścili oni Świątynię i wynieśli splugawione kamienie na nieczyste miejsce. Potem naradzili się , co zrobić z ołtarzem całopalenia , który został zbezczeszczony. Przyszła im dobra myśl , żeby go rozwalić , aby nie było dla nich hańbą , to, że poganie go zbezcześcili. Rozwalili więc ołtarz , a kamienie złożyli na oznaczonym miejscu na Gorze Świątynnej , na tak długo , aż się ukarze prorok i nimi rozporządzi. Potem zaś zgodnie z nakazami Prawa , wzięli nieociosanych kamieni i na wzór poprzedniego wybudowali nowy ołtarz. Naprawili też Świątynię i poświęcili wnętrze przybytku i dziedziniec. Wykonali także
nowe święte naczynia , a do przybytku wnieśli świecznik , ołtarz kadzenia i stół. Na ołtarzu palili kadzidło , zapalili świece na świeczniku, i jaśniały one w przybytku. Na stole położyli chleb , zawiesili zasłony. tak do końca doprowadzili wszystko czego się podjęli.
Dwudziestego piątego dnia dziewiątego miesiąca , to jest miesiąca kislew [...] wstali wcześnie rano i zgodnie z Prawem złożyli ofiarę na nowym ołtarzu całopalenia , który wybudowali. Dokładnie w tym samym czasie i tego samego dnia ,którego poganie go zbezcześcili , został on nowo poświęcony przy śpiewie pieśni i grze na cytrach , harfach i cymbałach. Cały lud upadł na twarz , oddał pokłon i aż pod niebo wysławiał Tego , który im zesłał takie szczęście.
Przez osiem dni obchodzili poświęcenie ołtarza , a przy tym pełni radości składali całopalenia , ofiary pojednania i uwielbienia. Fasadę Świątyni ozdobili złotymi wieńcami i małymi tarczami, odbudowali bramy i pomieszczenia dla kapłanów i drzwi do nich pozamykali , a miedzy ludem panowała bardzo wielka radość. Z tego powodu , że skończyła się hańba , którą sprowadzili poganie.
Juda zaś jego bracia i całe zgromadzenie Izraela postanowili , że uroczystość poświęcenia ołtarza będą z weselem i radością obchodzili z roku na rok przez osiem dni, począwszy od dnia dwudziestego piątego miesiąca kislew.

W Drugiej Księdze Machabejskiej uzasadniono jednak święto Chanuki w nieco inny sposób. Jest w niej wzmianka o tym , że podczas inauguracji Świątyni Żydzi urządzili post factum (Święto Szałasów lub Namiotów) , ponieważ wcześniej , w trakcie walki nie mogli sobie pozwolić na tradycyjne obchody tego święta zgodnie z nakazami:


Z radością obchodzili uroczystość przez osiem dni na wzór Święta Namiotów , przypominając sobie , jak krótko przedtem Święto Namiotów obchodzili w górach i w grotach na podobieństwo dzikich zwierząt. Toteż z wiązankami , zielonymi gałęziami , a do tego jeszcze palmami w rękach śpiewali hymn na częć Tego , który pozwolił im szczęśliwie oczyścić swoją Świątynię.
Wspólną zaś uchwałą i ślubowaniem postanowili , że cały naród żydowski będzie każdego roku obchodził ten dzień uroczyście.

(2Mch 10,6-8)

Efrat Gal-Ed.

Księga świąt żydowskich.

_________________
Milosc jest szczesciem.
Kiara
Zapisane
  • Kiara
  • Administrator
  • Ekspert
  • *****
  • Wiadomości: 2458
  • Zobacz profil
Odp: CHANUKA - SWIETO SWIATLA - SWIETO WIEDZY...
« Odpowiedz #2 : Grudzień 03, 2010, 02:28:05 »


Chanuka

cd.

Jak już wspomniano w Świątyni z okazji Sukot odprawiane były obrzędy wody i ognia. Podczas ceremonii Simchat bet ha-szewa na dziedzińcach zapalano lampy i pochodnie. I chociaż ten motyw zapalania światła został pominięty w legendzie o święcie Chanuki, to wydaje się , że tradycja palenia chanukowych światełek wywodzi się właśnie z obrzędu
rozniecania ognia w Świątyni. Ponadto Święto Sukot , wraz z dodatkowym dniem Szmini Aceret na zakończenie , trwa osiem dni. To wyjaśniało by identyczną długość trwania Chanuki. Dodajmy jeszcze że król Salomon poświęcił zbudowaną przez siebie Świątynię podczas Sukot.

Tradycyjna opowieść podaje , że Machabeusze świętowali inauguracje Świątyni przez osiem dni. Odpowiadało to poświęceniu pierwszego ołtarza w Namiocie Spotkania przez Mojżesza, Pierwszej Świątyni przez Salomona i Drugiej przez Nehemiasza. I podobnie jak w przypadku wcześniejszych poświęceń , tak też tutaj zdarzył się identyczny cud: ogień z nieba pochłonął ofiarę.

Młode święto.

Chanuka jest najmłodszym świętem w żydowskim kalendarzu i niem o nim wzmianki w Biblii Hebrajskiej. Najstarsze zródło
wspominające o tym , że Chanukę należy obchodzić również w przeszłości , stanowią zachowane tylko w języku greckim apokryfy : Pierwsza i Druga Księga Machabejska, oraz napisany po hebrajsku kalendarz świąt i postów Megilat taanit.
Pierwsza Księga Machabejska powstała , jak się wydaje około 100 r.p.n.e. , została chyba przetłumaczona z hebrajskiego , zaś jej autor żył prawdopodobnie w kraju Izraela. Oryginał zaginał. Czyżby była to Księga bez znaczenia? W każdym razie nie uchodziła za Świętą. Druga Księga Machabejska powstała pod koniec II w.p.n.e. , spisana została po grecku. Gdy rabini ustalili kanon świętych ksiąg , czyli ostateczny kształt Biblii Hebrajskiej , nie włączyli do niej ksiąg Machabejskich.
Natomiast grekojęzyczni , zhellenizowani Żydzi z Aleksandrii uznali je za natchnione i włączyli do greckiej wersji Biblii , tzw. Septuaginty. Kościół Katolicki zaliczył je do kanonicznych ksiąg Starego Testamentu.

Dla rabinów z początku naszej ery Księgi Machabejskie nie były zatem świętymi pismami , zaś samo święto prawdopodobnie
nie miało większego znaczenia. Znamienny jest bowiem fakt , że o ile innym świętom poświęcano w Misznie całe traktaty , o tyle o Chanuka została ledwo wspomniana w traktacie Szabat.
Być może na takie jej potraktowanie wpłynął resentyment uczonych w Piśmie , których stronnictwo ( peruszim, "oddzielni" , czyli faryzeusze) po wyzwoleniu Judei około 150 r.p.n.e. popadło w coraz ostrzejszy religijny i polityczny
konflikt z Hasmoneuszami. Zwycięscy Hasmoneusze nie poprzestali na inauguracji Świątyni: w dalszym ciągu prowadzili walkę wyzwoleńczą i ekspansywną , aż wreszcie uczynili z Judei niezależne państwo.
W trakcie wojen wyzwoleńczych mieli poparcie całego ludu. Jednakże oprócz władzy politycznej Jonatan Machabeusz rościł sobie juz w 152 r.p.n.e. pretensje do urzędu arcykapłana , a około 134 r.p.n.e. Jan Hyrkan mianował się podobno królem Judei , chociaż nie pochodził z rodu Dawidowa.
Tym sposobem Hasmoneusze przejęli całą władzę religijną i polityczną. I chociaż w dalszym ciągu uosabiali narodową niezależność , to jednak ich sposób życia i rządzenia wykazywał już cechy hellenistyczne. W śród ludu rosła niechęć i oburzenie.
Wielu preferowało bowiem styl życia uczonych w Piśmie. Za króla Janneusza ( 103 - 76 r.p.n.e.)konflikt się zaostrzył i przerodził w gwałtowne i krwawe potyczki.......

Efrat Gal - Ed

Księga świąt żydowskich.
Zapisane
  • Kiara
  • Administrator
  • Ekspert
  • *****
  • Wiadomości: 2458
  • Zobacz profil
Odp: CHANUKA - SWIETO SWIATLA - SWIETO WIEDZY...
« Odpowiedz #3 : Grudzień 04, 2010, 04:10:17 »


   
Chanuka
cd.

Akt Poświęcenia i inauguracji Świątyni stanowi zatem historyczne tło ustanowienia Chanuki.
Tradycyjnie już święto to symbolizuje wygnanie ciemności przez światłość Boga. Historia Machabeuszy ukształtowała podstawy tej symboliki : uciśnione światło nielicznych zwyciężyło ciemność obcego panowania. Obraz utrwalił się wskutek nieustannych prześladowań , które jeszcze wielokrotnie stawały się udziałem Żydów w dalszym toku dziejów. Z historycznego punktu widzenia metaforyka nie jest jednak całkiem trafna: Machabeusze zwyciężyli co prawda pod względem militarno-politycznym i dzięki nim znów wolno było praktykować żydowską religię , ale hellenizm bynajmniej nie stracił na sile i odcisnął swoje piętno na języku , obrzędowości i architekturze.
Chociaż w Misznie wspomniano o Chanuce jedynie mimochodem , nie znaczy to , że w ogóle jej nie obchodzono. W Talmudzie , gdzie znajduje się omówienie odnośnego fragmentu Miszny , przesunięto punkt ciężkości całej historii, jako że Chanukę
uzasadniono cudem.

Kiedy Machabeusze wyzwolili już i oczyścili Świątynię , nadeszła wielka chwila ponownego zapalenia wiecznego światła. nie znależli jednak poświęconej oliwy , ponieważ wszystko zbezcześcili poganie. Podczas poszukiwań Hasmoneusze znależli tylko jeden jedyny zapieczętowany przez arcykapłanów dzbanuszek z oliwą , którego zawartość wystarczyła by zaledwie na jeden dzień. Tymczasem świecznik w Świątyni pali się przez osiem dni, tyle bowiem potrzeba było do przygotowania nowej czystej oliwy ( Talmud Babiloński , Szabat 21 b.
Tło historyczne zostało tu wyparte na rzecz cudu. Autor komentarza wyjaśnia , że Chanuka nie jest obchodzona dla upamiętnienia zwycięstwa nielicznych nad wieloma , ani też przez wzgląd na ludzkie , acz niezwykłe dokonania.
Uczeni żydowscy tego okresu ( amoraici) najwyrazniej nie chcieli przypisywać politycznemu zwycięstwu żadnego znaczenia religijnego , przejęli więc legendę o dzbanku z oliwą i w centrum zainteresowania umieścili cud. Jednakże za cud uznali nie narodowe wyzwolenie , będące Bożą interwencją w dzieje , lecz kontynuację posługi świątynnej i życia religijnego.
Dzięki temu Chanuka bardzo wcześnie zyskała charakter święta diaspory. Dzbanek z oliwą - jako symbol czystości , światła i Tory , oraz cud - jako znak miłości Bożej , niosły w pozniejszych czasach pocieszenie w niedoli i pozwalały żywić nadzieję na wybawienie.

W dalszej części Talmudu zostaje postanowione , że święto inauguracji Świątyni należy obchodzić poprzez zapalenie specjalnych świateł. Pierwszego wieczoru zapala sie jedno światełko , drugiego następne, i tak dalej, aż ostatniego wieczoru płonie ich osiem.
Zamieszczona w Talmudzie legenda o dzbanku z oliwą ustanowiła związek między historycznym tłem tego święta - zwycięstwem Machabeuszy - a symbolicznym obrzędem zapalenia świateł.
Jednakże takie formalne wyjaśnienie nie przynosi odpowiedzi na pytanie, dlaczego dość marginalnemu wydarzeniu historycznemu nadano taką rangę , że otrzymało ono miejsce w kalendarzu świąt żydowskich.
Poniższy fragment Midraszu przedstawiający Chanukę jako jedno z wielu kolejnych poświęceń w dziejach Żydow , świadczy , że pytanie to nurtowało również pózniejsze pokolenia uczonych.


Ile jest poświęceń? Jest siedem poświęceń. Poświęcenie nieba i ziemi po stworzeniu świata i poświęcenie muru , który Nechemiasz wzniósł wokół Jerozolimy, i poświęcenie powracających do Syjonu, i poświęcenie Świątyni , i poświęcenie ołtarza przez Mojżesza i patriarchów , oraz poświęcenie Pierwszej Świątyni.

(Pesikta Rabbati do Psalmu 30,I)


Efrat Gal-Ed.

Księga świąt żydowskich.
Zapisane
  • Kiara
  • Administrator
  • Ekspert
  • *****
  • Wiadomości: 2458
  • Zobacz profil
Odp: CHANUKA - SWIETO SWIATLA - SWIETO WIEDZY...
« Odpowiedz #4 : Grudzień 05, 2010, 02:32:26 »

   
Chanuka

cd.

Na Bliskim Wschodzie i w basenie Morza Śródziemnego obchodzono zazwyczaj święta w porze zimowego przesilenia dnia z nocą. W Rzymie świętowano dwudziestego piątego grudnia narodziny boga słońca ( Sol Invictus). W Persji odbywały się tego dnia uroczystości z okazji narodzin Mitry , wszechwiedzącego boga światła , którego kojarzono z niepokonanym słońcem , ale również z ciałami niebieskimi świecącymi w nocy. Chrześcijaństwo zaadoptowało tę tradycję do swoich potrzeb i ustanowiło święto narodzin Zbawiciela. Także początków Chanuki współcześni badacze upatrują w uroczystości obchodzonej z okazji zimowego przesilenia dnia z nocą , najkrótszego i najciemniejszego dnia w roku , a polegającej na zapaleniu lamp i pochodni. Takie święto musiało być bardzo popularne i rozpowszechnione wśród ludu , dlatego też włączono je do kalendarza żydowskiego. Dopiero pózniej nastąpiła zasadnicza zmiana , gdy święto mające związek z obiegiem Słońca otrzymało żydowskie treści poprzez skojarzenie daty ze zwycięstwem Machabeuszów.
Nowo narodzone światło stało się odtąd ogniem siedmioramiennego świecznika , który znów mógł palić się w Świątyni.
Tym sposobem coroczne zimowe przesilenie dnia z nocą zostało powiązane z wiecznym światłem.

W niczym nie przeszkadza fakt , że dwudziesty piąty dzień miesiąca kislew nie przypada dokładnie na moment zimowego przesilenia , bo przecież także Pesach i Sukot , święta typowo solarne , wypadają mniej więcej w czasie zrównania dnia z nocą.

Malejący Księżyc jest dwudziestego piątego kislew ledwo widoczny , a następnie , podczas trwania święta , całkowicie znika. Dlatego Chanukowe noce są nie tylko długie , lecz również bardzo ciemne. A kiedy na niebie pojawia się nowy sierp Księżyca , płonie także więcej światełek w świeczniku chanukowym , niosąc więcej nadziei na wybawienie.
W tradycji chasydzkiej chanukowe świece powiązane zostały z kosmicznym światłem , spadającym na ziemię w ciągu najciemniejszych dni.
Interpretację taką przypisuje się rabbiemu Aaronowi z Żytomierza ( zm. 1817):

Nadmiar świetlistej jasności którą Stwórca spuszcza na Izrael , zaczyna się od Chanuki [....] w dzień Chanuki zaczyna opadać na duszę Izraela nowy strumień świetlistej jasności. I dlatego w święta chanukowe zapala się świece, [....] aby zwrócić uwagę na światła jasności , które zaczynają promieniować w owych dniach.

Głównym nakazem podczas Chanuki jest zapalanie świątecznych światełek , co nawiązuje do historycznego aktu zapalenia siedmioramiennego świecznika w nowo poświęconej Świątyni. Talmud precyzuje , że światełka powinny stać obok wejścia do domu, aby dzięki nim wieść o cudzie zyskała rozgłos. Dodaje jeszcze , że światełka mają być jednakowej wielkości i płonąć oddzielnie.
W kodeksie prawa religijnego (Szulchan Aruch 139,6) zaleca sie z kolei:


[....] ci, którzy starannie przestrzegają przykazań , [każą] każdemu mieszkańcowi domu zapalić pierwszego wieczoru jedno światełko [....] drugiego wieczoru dwa światełka, i czynią tak aż ósmego wieczoru pali się osiem światełek.
I należy uważać ,aby każdy zapalał swoje światełko w specjalnym miejscu, żeby było widać , ile jest ogółem zapalonych ; nie należy ich przy tym zapalać w miejscu , gdzie światło świeci się przez cały rok, aby było widać , że są światełka chanukowe......


Efrat Gal-Ed.

Księga świąt żydowskich.
Zapisane
  • Kiara
  • Administrator
  • Ekspert
  • *****
  • Wiadomości: 2458
  • Zobacz profil
Odp: CHANUKA - SWIETO SWIATLA - SWIETO WIEDZY...
« Odpowiedz #5 : Grudzień 06, 2010, 03:20:48 »


Chanuka

cd.

Przepisy dotyczące światełek sprawiły , że z czasem powstał specjalny żydowski przedmiot kultu - świecznik chanukowy , nazywany obecnie chanukija. składa się on z ośmiu świeczek i jednej dodatkowej zwanej "posługaczem" ( szamasz) , ponieważ służy ona do zapalania pozostałych. Pierwotnie używano oddzielnego naczynia na każde światełko
, ale w średniowieczu wprowadzono do synagog duże świeczniki , dla których wzorzec stanowił wielki świecznik ze Świątyni. Pierwowzorem był oczywiście biblijny opis menory , świecznika , który Mojżesz kazał wykonać dla Namiotu Spotkania
( Wj 37,17 - 23). Menora składa się z podstawy , trzonu z sześcioma ramionami , łącznie z trzonem miała więc siedem ramion, ozdobionych kielichami w kształcie kwiatów migdałowych z pąkami i kwiatostanem.
Od XVIII wieku zwłaszcza w Niemczech , na wzór menory wytwarzano również małe srebrne świeczniki do użytku domowego.

Niektóre świeczniki przedstawiały Świątynię można w nich rozpoznać postać arcykapłana Aarona , który zapala wieczne światło.
Chanuka trwa wprawdzie osiem dni , ale jest stosunkowo uboga jeśli chodzi o symbole. Tym ważniejsze wydawało się zatem zapalanie światełek i tym istotniejsza estetyka świecznika.

Skłaniało to rzemieślników artystycznych wszystkich epok do projektowania nowych wzorów. Świeczniki wykonywano z brązu , mosiądzu , srebra , cyny i bardzo rzadko z gliny. Na ogół miały one kształt lampek z zapleckami, w których na podłużnej listwie umieszczano osiem naczynek na oliwę i knot, osobne miejsce pozostawiając na szamasz.
Z biegiem czasu świece zastąpiły światło oliwne.

Świecznik chanukowy w Świątyni.

W domu rabbiego z Kosowa ( Menachem Mendel, zm. 1827.) znajdował się świecznik chanukowy , z którym rabbi zaszywał się gdzieś przed świętem.
Pewnego razu wyznał rabbi jednemu ze swoich domowników tajemnicę; " W tym świeczniku chanukowym widzę postać siedmioramiennego świecznika , całą Świątynię i Święte Świętych". Po czym dodał ; "Ten świecznik chanukowy kazał wykonać Wielki Magid, rabbi Dow Ber z Międzyrzecza ( ok. 1704 - 1772). Udzielił złotnikowi dokładnych wskazówek , ile razy ma stukać młotkiem, i zabronił mu stukać choćby jeden raz więcej.
Magid nie odstępował złotnika na krok , póki ten nie ukończył pracy.


Symbol ukrytego światła.

W księdze Rokeach Eliezera ben Jehudy z Wormacji (ok. 1165 - 1230) znajduje się wyjaśnienie łącznej liczby świec , zapalanych przez kolejne osiem dni;
Trzydzieści sześć świec , które zapala się z okazji Chanuki , odpowiada trzydziestu sześciu godziną , w których światło służyło pierwszemu człowiekowi, zanim zostało ukryte.

W symbolice kabały i chasydyzmu światełka Chanuki symbolizują wieczne światło Świątyni , najwyższe światło kosmiczne , światło Tory , światło duszy. W imieniu cadyka rabbiego Pinchasa z Korca ( 1726 - 1791) zostało przekazane;

Podczas każdej Chanuki w porze zapalania światełek objawia się ukryte światło , a jest to światło króla Mesjasza.


Efrat Gal - Ed.

Księga świąt żydowskich.

Zapisane
  • Kiara
  • Administrator
  • Ekspert
  • *****
  • Wiadomości: 2458
  • Zobacz profil
Odp: CHANUKA - SWIETO SWIATLA - SWIETO WIEDZY...
« Odpowiedz #6 : Grudzień 06, 2010, 20:23:21 »

   
Chanuka

cd.


Kobiety i Chanuka.

Tradycyjne przekazy mówią o udziale kobiet w święcie machabejskim :siostra Hasmoneuszy była zaręczona , a więc zgodnie z Prawem należało ją najpierw - jak każdą dziewicę przed ślubem - doprowadzić przed oblicze namiestnika. Ona jednak nie chciała dopuścić do tej hańby i dlatego namówiła braci , żeby wywołali powstanie. Z tej okazji wspomina się także dzielną wdowę Judytę , która zamordowała Holoferesa dowódcę wojska Nabuchodonozra , oraz pobożną niewiastę Chanę , na której oczach na której oczach zamordowano siedmiu synów ponieważ nie chcieli odstąpić od wiary ojców.
Z tego względu kobiety surowiej przestrzegają Chanuki niż mężczyzńi ,i chociaż podczas święta wolno pracować , to nie imają się pracy , dopóki w domu palą się światełka.

W średniowieczu ułożono w Niemczech szeroko pozniej rozpowszechniony pijut ( hymn), śpiewany po zapaleniu światełek chanukowych , który zaczyna się od słów ; Maoz cur jeszuati - Skało i twierdzo mojego wybawienia" ( według Iz17,10).

Autor hymnu nazywał się Mordechaj , co wynika z początkowych liter pięciu strof ( akrostych), lecz poza tym nic więcej o nim nie wiadomo. Ponieważ w ostatniej strofie jest mowa o rudowłosym władcy , dabacze uważają że chodzi tu o rudobrodego cesarza Fryderyka Barbarosę i dlatego datują Moaz na XII wiek.

Obyczaje ludowe.

Nawet ludzie nie religijni odczuwają radość , gdy w najciemniejszej porze roku zapalają się światełka. Być może dlatego Chanuka jest jednym z najbardziej lubianych świąt żydowskich.
O ile religijna postać święta jest dość prosta , o tyle związne z nią obyczaje - bardzo urozmaicone.

Gdy tylko dziecko nauczy się odmawiać błogosławieństwa , wolno mu zapalać światełka chanukowe. Do radosnego nastroju święta przyczyniają się liczne piosenki oraz słodkie potrawy smażone na oleju - pączki , racuchy i naleśniki , które w każdej gminie smakują i wyglądają inaczej.
Dzieci dostają prezenty lub pieniądze z okazji Chanuki i bawią się w grę zwaną "bączkiem". Bączek zazwyczaj wykonany z ołowiu lub drewna , ma kształt kostki osadzonej na osi. Każda z jej czterech ścianek opatrzona jest jedną z liter; n, g h, sz, stanowiące pierwsze litery hebrajskiego wyrażenia nes gadol haja szam - dosłownie "cud wielki zdarzył się tam".
Na potrzeby gry w jidysz przypisano im następujące znaczenia ; niszt - nic , ganc - całość , wszystko , halb - pół ( stawki) , szteln - postawić ( wkład). W zależności od tego jaka litera wypadnie gdy bąk się zatrzyma , gracz nie wygrywa nic , zbiera wszystko, bierze pół puli lub też musi dołożyć cały swój początkowy wkład.

Z upływem stuleci wokół samego święta i jego symboli zrodziły sie liczne legędy , na przykład;

Chanuka w Maroku.

Nadeszło Święto Chanuki , a król Maroka , okrutny i zły, nie pozwolił Żydom zapalić światełek lampy w synagodze.
Żydzi jednak nie ulękli się i zaufali Stwórcy.
Król kazał postawić strażników przed wejściem do synagogi , aby nikomu nie pozwolili przekroczyć jej progu..
Ale - co za cud! - światełka chanukowe w tajemniczy sposób zapalały się same. Żołnierze nie kryli zdumienia. Opowiadali o wszystkim królowi , przysięgając że nikogo nie wpuścili do synagogi, ani też nie widzieli by ktoś z niej wychodził.

Słysząc tę opowieść król także zdumiał się i rozkazał im dalej strzec synagogi.
Gdy dni świąteczne dobiegły końca , otworzyły się drzwi synagogi i wyszedł z niej mały chłopiec , syn posługacza synagogalnego. Żołnierze czym prędzej go pojmali i zaprowadzili przed oblicze króla.
Chłopiec opowiedział królowi że przez wszystkie dni ukrywał się w synagodze i nic nie jadł i nie pił od ośmiu dni i ośmiu nocy.
Odwaga chłopca wzruszyła króla i od tej pory pozwalał Żydom zapalać światełka podczas Chanuki.

Być może dlatego , że w żydowskim kalendarzu świąt Chanuka nie miała początkowo stałego miejsca , w Talmudzie Jerozolimskim ( Taanit 2 , 12) zamieszczono następującą uwagę;

Choćby zniesiono wszystkie święta - nikt nigdy nie odwoła Chanuki ani Purim.....

Efrat Gal -Ed.

Księga świąt żydowskich.
Zapisane
  • Kiara
  • Administrator
  • Ekspert
  • *****
  • Wiadomości: 2458
  • Zobacz profil
Odp: CHANUKA - SWIETO SWIATLA - SWIETO WIEDZY...
« Odpowiedz #7 : Grudzień 07, 2010, 22:45:47 »

Chanuka

cd.

Znaczenie święta w ostatnim stuleciu.

Kiedy pod koniec XIX wieku  żydowscy pionierzy w Palestynie  zaczęli kłaść podwaliny przyszłego Państwa Izrael
, a ruch syjonistyczny  zapoczątkował  gruntowne zmiany w świadomości  europejskich Żydów , znaczenie tego święta znowu uległo przesunięciu. Chanuka stała się symbolem żydowskiej odwagi , uosabiała bowiem  zwycięstwo  garstki  bezbronnych nad rzeszą potężnych. Nie bez powodu żydowskie grupy sportowe  przyjmowały  nazwę "Makabi" - od bohaterskich Machabeuszy. Dążenia do niezależności  narodowej  i politycznego  samostanowienia  kierowały uwagę na narodowo-polityczne treści  wydarzeń historycznych , do których przez całe wieki  nikt nie przywiązywał wagi.
Religijny trzon święta stanowiła  wprawdzie  inauguracja Świątyni , lecz Chanuka  upamiętniała także wojowników  i ich zwycięstwa. Od czasu budowy  Państwa Izrael usiłowano  - aby podkreślić ten aspekt - uczynić z Chanuki święto publiczne, i organizowano pochody dzieci  niosących światełka. Ciche domowe święto  święto światełek  zamieniło się w głośne święto machabejskie. Z jego okazji pisano nowe pieśni i sztuki sceniczne.

W szkole podstawowej co roku organizowano tę samą ceremonię. Pierwszego dnia Chanuki zbieraliśmy się na dziedzińcu  szkolnym, każde z nas trzymało w ręku swoje magiczne światełko i  pilnowało , żeby nie zgasło na wietrze. Śpiewaliśmy ; Przybyliśmy wypędzić ciemność , w rękach niesiemy światło i ogień.
Precz , precz z tobą ciemności!" Było popołudnie , zapadał już prawdziwy mrok , a przede wszystkim było zimno. Przy każdym "Precz z tobą ciemności!"  tupaliśmy jak najgłośniej nogami , co miało podkreślić  nasze zamiary,
 zgodnie ze wskazówkami  dotyczącymi wykonywania piosenki. Dalej śpiewaliśmy , że niegdyś Machabeusze byli  wybawcami i bohaterami , a dzisiaj cały lud Izraela jednoczy się , podnosi i wybawia.
Punkt kulminacyjny  uroczystości  stanowiła dramatyczna scena , kiedy przebrani za świece , opowiadaliśmy historię , jak Machabeusze  wygłaszali żarliwe mowy zagrzewające do walki o wolność, i było jasne  że zwyciężą złego  Antiocha.
Kiedy już nieco podrośliśmy , ruszyliśmy z pochodniami w pochód przez miasto.

W czasie Chanuki odbywała się też wycieczka klasowa  domniemanych ogrodów  Machabeuszy w Modiin.
Ze starożytnej miejscowości pozostał jedynie dość surowy krajobraz pełen skal i pieczar ,  które w starożytności  służyły  za kryjówki i naturalne spichlerze.
W okresie budowania Państwa Izrael pionierzy zasadzili  na wzgorzach pinie i cytrusy, drzewa już urosly, tworząc niezbyt jeszcze gęsty las.
Przed wieloma wiekami wykuto  prostokątne otwory  , to były " groby" , lecz na nas , którzyśmy  wcześniej słyszeli wielkie słowa o bohaterach i walkach  o wolność , sprawiły one wrażenie pustych i nic nie mówiących.

Dzisiaj okolica jest porośnięta gęstym lasem , a rekonstrukcja starożytnej wsi  daje wgląd w historię  i sposób życia jej dawnych mieszkańców.
Jeszcze obecnie organizuje się  w pierwszy dzień Chanuki  bieg z pochodniami  z Modiin do Jerozolimy.

Chanuka symbolizuje zatem związek z ziemią i krajobrazem. Cud który dokonał Stwórca , ustąpiły miejsca  czynom bohaterów.


Efrat Gal - Ed.

Księga świąt żydowskich.
 





















« Ostatnia zmiana: Grudzień 07, 2010, 23:00:49 wysłane przez Kiara »
Zapisane
Strony: [1]
Skocz do:  

Polityka cookies
Darmowe Fora | Darmowe Forum

world-of-dogs eneaekstraliga2014 divum oceana maro